Từng b/ỏ nhà theo chồng, ngày Lan quay về trắng tay, cô không ngờ mẹ lại làm điều này khiến cô ch/ết lặng…
Từng bỏ nhà theo chồng bất chấp tất cả, ngày Nhung quay về trong cảnh trắng tay, cô không ngờ rằng chính mẹ – người phụ nữ cô từng quay lưng lại, giờ đây lại làm điều khiến cô chết lặng…
Chiều mùa hè ở làng Tân Mỹ đổ cơn mưa rào bất chợt. Những con ngõ nhỏ lầy lội đất đỏ, trơn trượt khiến đôi dép nhựa của Nhung dính đầy bùn. Cô bế đứa con nhỏ ba tuổi, tay kéo chiếc vali cũ sứt quai, lưng áo ướt sũng nước mưa, tóc dính bết vào mặt.
Sau hơn bốn năm rời khỏi ngôi làng này, Nhung quay lại, không còn là cô gái dạn dĩ, mắt long lanh ánh mơ mộng ngày nào nữa. Cô giờ đây là một người phụ nữ trẻ nhưng khuôn mặt phảng phất nét mỏi mệt, đôi mắt hằn vết buồn.
Cánh cổng sắt gỉ sét của căn nhà cũ vẫn còn đó. Cây cau trước sân vẫn đứng lặng trong mưa, như chưa từng có ai rời đi. Nhung đứng trước cổng, ngập ngừng không dám gọi. Đứa trẻ trong vòng tay khẽ cựa quậy, rồi cất tiếng gọi ngọng nghịu:
– Mẹ ơi… lạnh…
Nhung cúi xuống hôn lên trán con, đôi tay run rẩy gõ cánh cổng ba tiếng. Mưa như trút thêm. Một bóng người lững thững bước ra – là bà Mến, mẹ của Nhung.
Người phụ nữ hơn sáu mươi, lưng hơi còng, tay vẫn cầm cây chổi lau nhà, dừng lại khi thấy đứa con gái và cháu ngoại. Đôi mắt bà nhìn thẳng vào Nhung – không giận, không trách, nhưng cũng chẳng dịu dàng.
– Về rồi à?
Giọng bà khô khốc. Nhung cắn chặt môi, cố kìm nước mắt. Cô gật đầu:
– Con… con không còn nơi nào để đi nữa mẹ ạ…
Bà Mến mở cổng, không nói thêm gì. Căn nhà vẫn nguyên vẹn như ngày cô rời đi – cũ kỹ, đơn sơ, và lạnh lẽo. Nhung bước vào, đặt vali xuống góc hiên. Cô chưa dám nhìn thẳng vào mẹ. Không khí ngột ngạt bao trùm, đến cả đứa trẻ cũng không dám khóc.
Bốn năm trước, Nhung bỏ nhà theo Hùng – một người đàn ông thành phố hơn cô tám tuổi. Bất chấp sự phản đối của mẹ và hàng xóm dị nghị, cô nhất quyết đi theo tiếng gọi tình yêu. Ngày cô đi, bà Mến ngất xỉu ngay trước cổng. Nhưng Nhung không quay đầu. Cô tin mình sẽ hạnh phúc, sẽ chứng minh cho mọi người thấy mình đúng.
Nhưng đời không như là mơ.
Hai năm đầu, Hùng còn yêu thương, chiều chuộng. Sau đó, anh bắt đầu uống rượu, chơi bời, đánh đập. Cô cố chịu đựng vì con. Nhưng rồi đến một ngày, anh đưa người phụ nữ khác về nhà và ngang nhiên nói: “Cô không xứng là vợ tôi.”
Nhung bế con bỏ đi. Không bạn bè, không tiền bạc, cô lang thang khắp nơi. Cuối cùng, cô chỉ còn một con đường: trở về.
Bữa tối hôm đó, cơm chan nước mưa. Bà Mến không hỏi một lời, chỉ lặng lẽ đặt thêm cái bát nhỏ cho cháu. Cơm trắng, đậu phụ rán, nước rau luộc. Vị đạm bạc nhưng ấm áp hơn bất cứ thứ gì Nhung từng ăn trong bốn năm qua.
– Cháu tên gì? – Bà Mến đột ngột hỏi khi đứa trẻ đang ăn.
– Dạ… Dũng ạ. Nguyễn Minh Dũng…
Bà Mến khẽ gật đầu. Rồi quay sang con gái:
– Ngày con đi, mẹ đã đốt hết đồ của con. Mẹ coi như không có đứa con nào như con nữa. Nhưng cháu thì không có tội…
Câu nói khiến Nhung bật khóc. Cô quỳ xuống sàn nhà:
– Con sai rồi mẹ ơi… Con xin lỗi…
Bà Mến không đỡ con dậy. Bà chỉ lặng lẽ lau chén, như thể nước mắt con gái là điều tất yếu phải đến.
Sáng hôm sau, Nhung dậy sớm. Cô quét sân, giặt quần áo, dọn lại góc bếp cũ kỹ. Bà Mến vẫn im lặng, nhưng ánh mắt bà đã không còn lạnh lùng.
– Con định tính sao? – Bà hỏi khi hai người cùng nhổ cỏ vườn.
– Con sẽ tìm việc làm gần đây. Đưa đón Dũng đi học, tiết kiệm từng đồng. Con không muốn ăn bám mẹ thêm một ngày nào nữa…
Bà Mến nhìn con, rồi khẽ nói:
– Ở đây, không ai nói gì con nữa. Nhưng miệng đời thì khó lường. Con phải cứng rắn mà sống, không được gục thêm lần nào nữa.
Câu nói đó, như một cái ôm thầm lặng mà Nhung cần nhất. Cô gật đầu, nước mắt lặng rơi.
Chiều hôm đó, khi Nhung đang nấu cơm, bà Mến mở chiếc rương gỗ cũ trong buồng. Bên trong, là một chiếc khăn len hồng, một con búp bê cũ và… cuốn sổ tiết kiệm mang tên Nguyễn Thị Nhung.
Bà lấy ra, lặng lẽ bước ra gian bếp, đặt trước mặt con gái.
– Của con cả đấy. Tiền mẹ bán mấy sào ruộng, để dành cho con từ ngày con đi.
Nhung sững người. Cô không tin vào mắt mình:
– Mẹ… mẹ vẫn còn giữ cho con ạ?
– Mẹ nói đốt hết, nhưng không đành. Có con là có máu thịt. Dù mẹ có giận bao nhiêu, thì vẫn là mẹ…
Câu nói đó như một cú đánh vào lòng Nhung. Cô ôm lấy mẹ, khóc nức nở. Dũng đứng bên, ngơ ngác hỏi:
– Mẹ ơi, bà khóc à?
Ở quê, trời vẫn còn mưa, nhưng trong lòng Nhung, lần đầu tiên sau nhiều năm, có chút nắng lên.
Hai tháng kể từ ngày Nhung trở về, cuộc sống bắt đầu đi vào quỹ đạo mới. Cô xin được việc làm tại xưởng may gần thị trấn – công việc tuy mệt nhọc nhưng ổn định. Sáng cô đưa Dũng đến lớp mẫu giáo, chiều về lo cơm nước, tối tranh thủ may gia công kiếm thêm. Nhung ít nói, ít cười, nhưng trong đôi mắt cô đã có lại ánh sáng – thứ ánh sáng của một người mẹ biết rõ mình phải đứng dậy vì ai.
Bà Mến cũng dần thay đổi. Không còn lạnh lùng, bà thi thoảng pha thêm phần cơm cho con gái, hoặc nhắc cô mặc áo ấm khi đêm về gió chuyển. Dũng trở thành cầu nối giữa hai người – đứa bé hồn nhiên gọi bà bằng “bà ngoại” mỗi sáng, bi bô kể chuyện lớp học, khiến căn nhà cũ kỹ bỗng rộn ràng tiếng cười trẻ nhỏ.
Tưởng như những đau khổ đã nằm lại phía sau, cho đến một buổi chiều, một chiếc xe máy lạ dừng trước cổng.
Nhung đang phơi quần áo thì giật mình khi thấy người đàn ông gầy gò, tóc húi cua, mặc áo sơ mi sộc sệch bước vào sân.
Hùng.
Anh ta nhìn quanh nhà, cười khẩy:
– À, hóa ra cô chui về đây thật. Cũng biết xấu hổ đấy.
Nhung tái mặt, bước chắn trước cửa:
– Anh đến đây làm gì?
Hùng liếc mắt nhìn con trai đang chơi trong sân:
– Thì đến đón con tôi về. Tôi là cha hợp pháp của thằng bé.
Nhung nắm chặt tay:
– Anh bỏ rơi mẹ con tôi, giờ còn mặt mũi quay lại?
– Không ai cấm tôi đón con tôi cả. – Hùng ngắt lời. – Cô không có quyền giữ nó lại.
Nghe tiếng cãi vã, bà Mến bước ra. Bà không nói gì, chỉ nhìn Hùng từ đầu đến chân bằng ánh mắt sắc lạnh – ánh mắt của một người mẹ đã từng tận mắt thấy con mình đổ sụp vì gã đàn ông này.
– Cút. – Bà nói gọn lỏn.
Hùng ngớ người.
– Bà… bà là mẹ cô ta? Bà không có quyền đuổi tôi. Tôi sẽ đưa chuyện này ra xã. Đứa bé mang họ tôi, tôi có quyền nuôi!
Bà Mến bước đến, giơ tay chỉ thẳng ra cổng:
– Tao không cần biết mày có quyền gì. Nhưng nếu còn bước vào cổng nhà tao thêm lần nào nữa, thì đừng trách…
Dũng sợ hãi ôm lấy mẹ. Nhung cúi xuống, bế con vào lòng, ánh mắt hoảng loạn. Cô từng nghĩ Hùng sẽ không quan tâm, không bao giờ tìm đến. Nhưng giờ đây, hắn ta quay lại – và lần này, với mục đích thực sự: giành đứa con.
Những ngày sau đó, Hùng nhiều lần lượn lờ quanh làng. Gã đến tận trường mẫu giáo đón Dũng, nhưng bị cô giáo ngăn lại. Có hôm, gã đứng ngoài chợ gào to tên Nhung, làm cả làng xôn xao. Người thì thương, người thì dị nghị: “Bỏ chồng mà còn bị đòi con, nhục thật.”
Nhung sụp đổ. Cô mất ngủ liên miên, sút cân thấy rõ. Một lần, cô ngồi co ro bên giường con, ánh mắt trống rỗng:
– Mẹ ơi, nếu anh ta giành được quyền nuôi Dũng… con không sống nổi…
Bà Mến ngồi xuống, tay xoa nhẹ vai con:
– Không ai cướp được con của con đâu. Mẹ còn sống thì không để điều đó xảy ra.
Rồi bà rút từ tủ ra một xấp giấy tờ. Trong đó là bản sao sổ hộ khẩu, giấy khai sinh của Dũng (mà Nhung vẫn giữ từ khi sinh con) và… một tờ đơn xin xác nhận hoàn cảnh khó khăn và bị bạo hành gia đình, đã được bà âm thầm nộp tại xã từ nhiều ngày trước.
– Mẹ đi làm sẵn rồi. Con chỉ cần ký tên. Giờ con phải mạnh lên. Không phải chỉ để nuôi con, mà còn để bảo vệ nó khỏi thằng đó.
Nhung ôm lấy mẹ, lần đầu tiên từ khi về quê, cô để nước mắt trào ra tự nhiên – không vì yếu đuối, mà vì biết có người đứng phía sau.
Một tuần sau, tại buổi làm việc ở xã, Hùng đến với thái độ hung hăng. Nhưng khi bị hỏi về công việc, nơi cư trú, nhân thân, và lý do ly hôn chưa rõ ràng – gã lắp bắp không trả lời được. Trong khi đó, phía Nhung trình bày rõ ràng: cô bị bạo hành, không chu cấp nuôi con, không có đơn thỏa thuận ly hôn.
Cán bộ xã kết luận: “Chị Nhung là người trực tiếp nuôi dưỡng và chăm sóc cháu bé suốt từ khi sinh ra. Nếu anh không cung cấp được bằng chứng chứng minh mình đủ điều kiện, thì không có quyền đòi con.”
Hùng tức tối, lầm lũi bỏ về. Nhung lặng người. Bà Mến nắm tay cô thật chặt:
– Thấy chưa? Gốc rễ ở đâu, thì cây mới không đổ. Còn mẹ là còn chỗ cho con đứng vững.
Tối hôm ấy, khi Dũng đã ngủ, bà Mến gọi Nhung ra ngồi bên chiếc phản gỗ cũ. Trăng sáng vằng vặc ngoài sân.
– Mẹ có chuyện muốn nói.
Nhung khẽ gật.
– Ngày trước, mẹ từng định bán nhà này, để lên thành phố với con. Nhưng rồi nghe tin con bị chồng đánh, mẹ sợ. Mẹ để dành từng đồng, giữ lại ngôi nhà này, để khi con quay đầu, vẫn có chốn mà về.
Nhung sững người. Cô chưa từng biết…
– Mẹ không nói, không phải vì không thương. Mà vì thương quá, nên đau đến không mở miệng được…
Nhung ôm lấy mẹ. Lần này, cô không khóc. Chỉ ngồi thật lâu, thật yên, như thể muốn giữ mãi khoảnh khắc ấy – giây phút mà cô hiểu rằng: dù đời có dập vùi đến đâu, nơi mẹ là nơi để về.
